glikoz

Bazı eczanelerde kan ölçüm stripleri için fiyat farkı (5-15 lira arasında) çıkabilmektedir. Bazı eczaneler ise fiyat farkı istememektedir. Bu durum eczacının insiyatifindedir.

Ölçüm cihazı ise yaklaşık 50 liraya eczaneden ya da medikallerden temin edilebilmektedir.

Cihazın Özellikleri

  • Hafızasında tarih ve saatiyle birlikte 300 test sonucu kaydeder.
  • Kan şekerinizin 7, 14, 30 günlük ortalama değerini otomatik olarak gösterir.
  • Kod çipi ile doğrulama gerektirmez. Ölçüm çubuğu (strip) direkt olarak kullanılabilir. Otomatik doğrulama yapar.
  • Sıcaklık ve nem farkından dolayı oluşabilecek ölçüm hatalarını engelleyici sisteme sahiptir.
  • 0,5 uL kan ile ölçüm yapar.
  • 5 saniyede ölçüm sonucu verir.
  • Tek 3V düğme pil ile çalışır.

Kullanıma Dair

IME-DC’nin Klasik ve Fidelity modellerini kullandıktan sonra geçmiş olduğum ve yaklaşık 1 yıldır kullandığım bu cihazın strip fiyatı, pil ömrü, otomatik doğrulama özelliği ve ortam şartlarına karşı uyum sağlaması cihazın önemli avantajları arasındadır.

Bazı eczanelerde kan ölçüm stripleri için fiyat farkı (5-15 lira arasında) çıkabilmektedir. Bazı eczaneler ise fiyat farkı istememektedir. Bu durum eczacının insiyatifindedir.

Ölçüm cihazı ise yaklaşık 50 liraya eczaneden ya da medikallerden temin edilebilmektedir.

IME-DC - FIDELITY
IME-DC – FIDELITY

Cihazın Özellikleri

  • Ölçülen değerleri 90 güne kadar ortalamasını verebilmektedir.
  • Her strip kutusu (50 strip) için kod çipi ile doğrulama gerekmektedir. 
  • 0,9 uL kan ile ölçüm yapar.
  • 7 saniyede ölçüm sonucu verir.
  • Gece ölçüm yapmaya uygun ışıklı ekran
  • Hedef hipoglisemi ve hiperglisemi cihaza girilebilir ve hedef dışı sonuçlar çıktığında cihaz ses ve ışık ile uyarı verir.
  • Ölçüm aralığı 10-600 mg/dl
  • İki adet 3V düğme pil ile çalışır.

Kullanıma dair notlar:

  • Cihazın ışıklı ekrana sahip olması ve istediğinde açılıp kapatılabilmesi özellikle ışıksız ortamlarda yapılacak ölçümler için büyük avantaj yaratıyor. Ancak bu özellik aynı zamanda pil sarfiyatı da yaratıyor.
  • Cihazın 2 adet 3V düğme pil ile çalışıyor ve pilleri çok kısa sürede bitme aşamasına gelip; cihazda hataya sebep oluyor.
  • Cihazın ölçüm sonuçları ortam sıcaklıklarından oldukça fazla etkileniyor. Çok soğuk ya da çok sıcak ortamda ölçüm yapmak probleme sebep olabiliyor.
  • Doğrulama çipiyle beraber striplerin kullanılması sebebiyle, çipin kaybolması problem yaratabilir.

Diyabetli insanlar için aldıkları besinlerin kan şekerine olan etkisinin ayarlanmasına yardımcı olan bir yöntemdir. Temel olarak hastanın yediği yiyeceklerdeki karbonhidrat miktarının hesaplanarak takip edilmesine dayanır.

Karbonhidrat sayımı özellikle Tip-1 diyabetli olan kişilerin motivasyonunu arttıran yaşam kalitesini artıran bir uygulamadır.

Ancak bu, diyabetli kişinin her şeyi istediği miktarda yiyebileceği anlamına gelmez. Çünkü oluşabilecek bu durum halihazırda zaten oldukça sağlıksızdır. Birçok diyabetli yedikleri arasından sadece şekerli yiyecekleri çıkararak uygun bir beslenme programına sahip olacağını düşünür. Ancak bu düşünce tamamen yanlış ve tehlikelidir.

Eğer kişi karbonhidrat sayımı yaptıktan sonra yemeğini yiyecekse ihtiyacı olan en önemli bilgi insülin ile karbonhidrat oranıdır. İnsülin-Karbohidrat oranları kişiden kişiye değişir, böylece kişinin yaşına, kilosuna, aktivite seviyelerine ve insüline ne kadar hassas olduğuna bağlı olarak bir kişisel oran ortaya çıkar.

Sağlık ekibiniz bunu çözmenize yardımcı olacaktır ve hatta her öğün için bile farklı bir insülin- karbonhidrat oranına bile sahip olabilirsiniz. Genel uygulama ise şu şekildedir: Kişiler başlangıçta ​​insülin-karbonhidrat oranını tahmin ederler ve daha sonra bunu kan şekeri kontrolüne bağlı olarak ince ayarlar yaparak bir dengeye oturturlar.

Karbonhidratlı yiyecekler ve içecekler sindirildiğinde, vücut hücrelerini besleyecek olan glikoza ayrılır ve vücudun kan şekeri seviyesi yükselir. Diyabetli olmayan kişilerde, kan glikoz seviyeleri yemekten sonra yükselir, vücut pankreas vasıtasıyla insülin salgılayarak, kan şekerinin vücut tarafından kullanılmasını sağlar ve böylece kan şekeri seviyesinin de yükselmesini engeller.

Ancak diyabetiniz varsa, süreç bu şekilde ilerlemez. 

Karbonhidrat sayımı sayesinde kişi kan şekerinin yükselmesine etki edecek düzeyde insülin ayarlamasını yapabilme imkanına sahip olur.

Vücutta enerji elde edilmesi açısından organik bileşenler vücutta yakıma yani yıkım reaksiyonlarına girerler. Yıkım reaksiyonlarında diğer besin öğeleri arasında en kolay parçalanabilen yapıya sahiptirler. Protein ve yağ ise diğer ana besin öğeleridir.

Sağlıklı karbonhidratlardan olan tam tahıl, meyve ve sebzeler beslenme planının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Çünkü bu sayılan karbonhidratlar hem enerji hem de vücut için gerekli vitamin, mineral ve lif gibi besin maddelerini içerir.

  • Lifler, kabızlığı önlemeye, kolesterol seviyesinin düşürülmesine ve kilo kontrolünün sağlanmasına yardımcı olur.
  • Sağlıksız karbonhidratlar ise şeker ilaveli yiyecek ve içeceklerdir. Bu çeşit karbonhidratlar enerji düzeyi bakımından sağlıklı olarak nitelendirilen karbonhidratlar kadar olsa da besin değeri olarak yetersizdir.

Tip 1 Diyabet için: Tip 1 diyabetiniz varsa, pankreas artık insülin üretemez, bu nedenle kişi insülinini kendisi vücuduna alır ve yemeğinizdeki karbonhidratı alınan insülinin dozlarıyla dengelemeniz gerekir. Bunu yapmak için de öğünde alınan karbonhidratın kaç gram olduğunu bilmek gerekmektedir.

Tip 2 Diyabet için: Tip 2 diyabetli kişiler insüline dirençli olduğundan ve azalan bir insülin kaynağına sahip olabilirler. Bu bağlamda karbonhidrat alımını hafifletmeleri ve gün boyunca her öğünde tutarlı bir miktar tüketmeleri gerekebilir. Oral diyabetik ilaç alan kişiler, insülin kullananlardan daha temel bir karbonhidrat sayımı yapabilirler. Dengenin tutturulması daha kolaydır.

Kişinin yediği karbonhidrat gramını sayabilmek için hangi yiyeceğin ne kadar karbonhidrat içerdiğini bilmek gerekmektedir. Böylece durumu yorumlayabilmek daha basit olur.

Hangi besinlerin karbonhidrat içerdiğini öğrenmek için aşağıdaki linke tıklayınız.

https://diyabetim.net/hangi-gidalar-karbonhidrat-icerir/

Karbonhidrat Sayımı Kişiye Nasıl Yardımcı Olur?

Karbonhidrat sayımı, kan şekeri seviyesinin mümkün olduğunca korunmasına yardımcı olabilir. Daha uzun süreli korunmayı sağlayarak, ileride yaşanabilecek komplikasyonları, örneğin kalp-damar komplikasyonları (Böbrek rahatsızlıkları, körlük, vücut sinir sistemi, kalp krizi, felç vb.)

Kişinin kendini daha iyi ve enerjik hissetmesini sağlar. Ayrıca kişinin yemek yerken daha esnek davranmasına olanak verir. Örneğin karbonhidrat sayımı sayesinde yenilen ekstra bir yemek için fiziksel aktivite ve insülin ayarlaması yapılabilir.

Nasıl Yapılır ?

Hesaplamalarda bir porsiyon karbonhidrat 15 gram olarak kabul edilir. Örneğin bir dilim ekmek, küçük bir parça meyve veya bir mısır kulağının her biri 15 gram karbonhidrat içerir. Bunların her biri bir porsiyon karbonhidrata eşittir.

Besin ÖğesiKarbonhidrat Miktarı
1 bardak pişmiş makarna veya 1 bardak pişmiş pirinç45 gram karbonhidrat
1 dilim ekmek12 gram karbonhidrat
3 bardak patlamış mısır15 gram karbonhidrat
Orta boy patates30 gram karbonhidrat
1 bardak mısır ya da bezelye30 gram karbonhidrat
Yarım bardak pişmiş sebze (taze fasulye, brokoli ya da havuç)15 gram karbonhidrat
Küçük boy meyve (elma, portakal, şeftali, armut)15 gram karbonhidrat
17 tane üzüm, 12 tane kiraz, yarım bardak elma suyu15 gram karbonhidrat
1 bardak süt12 gram karbonhidrat
1 kase yoğurt (170 gram)12 gram karbonhidrat
Yarım bardak dondurma15 gram karbonhidrat
Yarım bardak şerbet30 gram karbonhidrat
2 küçük boy kurabiye15 gram karbonhidrat

Besinlerin vücutta yarattıkları glikoz etkisi birbirinden farklıdır.

Bu farklılığı etkileyen faktörler:

  • Besinlerin nişasta derecesi, karbonhidrat miktarı, 
  • Nişastanın yapısı (amiloz, amilopektin, dirençli nişasta), 
  • Karbonhidratın içerdiği şeker türü (glukoz, fruktoz, sükroz, laktoz),
  • Gıda formunun yanında sıra diğer gıda bileşenleriyle etkileşimi (sindirimi yavaşlatan yağ ve diğer doğal maddeler – lektinler, fitatlar, tanenler ve nişasta-protein ve nişasta-lipit kombinasyonları gibi).

Karbonhidratın Görevi ve Vücuda Etkisi

Sindirim sistemi, vücuda alınan şeker ve nişastayı glikoz haline getirir. Glikoz şekerin en küçük yapı taşıdır. Daha sonra glikoz sindirim sisteminden kan dolaşımına katılır. Sonuç olarak da kan şekeri seviyesinde yükselme meydana gelir. 

Pankreastan veya dışarıdan alınan insülin ise kanda serbest halde olan glikoz moleküllerinin hücre içerisine alınmasını ve hücre enerjisinde kullanılmasını sağlar. Ve yükselmiş olan kan şekeri, hücrelere girerek dengelenir.

Tip 1 diyabetli bireylerde, yemek öncesindeki insülin dozu ile yemeğin toplam karbonhidrat içeriğinin sonrasında vücutta oluşan yanıt arasında güçlü bir ilişki vardır. Bu nedenle, yemek öncesi insülin dozları, öğünün karbonhidrat içeriğine göre ayarlanmalıdır. Sabit dozda insülin alan bireyler için ise karbonhidrat miktarındaki günlük tutarlılık çok önemlidir.

Vücuda Alınması Gereken Karbonhidrat Miktarı

Diyabetli bireyler için günlük karbonhidrat, protein ve yağ miktarı kesin olarak tanımlanmamıştır. Bir kişi için en iyisi başkaları için en iyi seçenek olmayabilir.

Dengeli Beslenme Piramiti

Herkesin vücudun enerji, vitamin ve mineraller ile lif ihtiyaçlarını karşılayacak kadar karbonhidrat alması gerekmektedir. Uzmanlar, çoğu insan için karbonhidrat alımının toplam kalorinin % 40-45 ila 65’i arasında olması gerektiğini öne sürmektedir. Yani, günde 2,000 kalori alınması halinde, bunun 900 ila 1.300 kaloriyi karşılayanı karbonhidrat olmalıdır. Bu da günde 225 ila 325 gram karbonhidrat anlamına gelir.

Diyabetli kişilerin aldıkları karbonhidratı kan şekerini dengeleyebilmek adına tüm güne yaymaları gerekmektedir. 

Karbonhidrat sayımı için bilgi edinmek için;

https://diyabetim.net/karbonhidrat-sayimi/

İnsülin pankreastan kan dolaşımına salınır ve böylece vücudun farklı bölgelerine ulaşabilir. İnsülinin vücutta birçok etkisi vardır, ancak esas olarak vücudun karbonhidratları nasıl kullanılacağını kontrol eder.

Karbonhidratlar, insan vücudu tarafından glikoz adı verilen bir şeker türünü üretmek için parçalanır. Glikoz, hücreler tarafından kullanılan ana enerji kaynağıdır. İnsülin, glikoz seviyelerimizin dengeli olduğundan emin olmak için karaciğerimizle, kas ve yağ dokusuyla veya diğer bir deyişle sinir sistemi ve gastrointestinal sistem ile iletişim kurar. Bir başa deyişle kaslarda, karaciğerde ve yağda bulunan hücrelerin bu glikozu alıp enerji kaynağı olarak kullanarak uygun şekilde çalışabilmelerini sağlar.

İnsülin olmadan hücreler, glikozu yakıt olarak kullanmayacak ve işlevlerini yerine getirmemeye başlayacaklardır. Ekstra glikoz, hücreler tarafından yağ olarak depolanmak üzere dönüştürülebileceği için kullanılmaz. Buna ek olarak, insülin diğer metabolik etkilere sahiptir (protein ve yağ parçalanmasının durdurulması gibi).

İnsülin, glikozun hücrelere girmesini sağlayarak hem hücrelerin gerekli enerjiyi almasını hem de bu sayede kan dolaşımındaki glikoz seviyesinin normal olmasını sağlar. Besin alımını ve vücudun metabolik ihtiyaçlarını dengelemek için insülin salımı sağlıklı kişilerde sıkı bir şekilde düzenlenir. Yemek yediğimiz zaman, glikoz kan dolaşımı tarafından emilir kanımıza kan şekeri seviyesini yükselmesine neden olur. Kan glikozundaki bu artış, insülinin pankreastan salınmasına neden olur, böylece glikoz hücrelerin içinde hareket edebilir ve kullanılabilir. Glikoz hücrelerin içerisine enerji sağlamak için girdikçe kandaki glukoz miktarı normale döner ve insülin salınımı yavaşlar. Protein içeren besinler ve bağırsak tarafından üretilen diğer hormonlar da besine cevap olarak insülin salımını uyarır.

Adrenalin gibi stresin anında salınan hormonlar ise insülin salınımını durdurur ve daha yüksek kan şekeri seviyelerine yol açarak stresli olay ile başa çıkmaya yardımcı olur.

İnsülin, pankreasın ürettiği bir diğer hormon olan glukagon ile birlikte çalışır. İnsülin kan şekerini düşüren bir etkiye sahip olmasıyla birlikte glukagon ise tam tersi kan şekerini yükseltici bir etkiye sahiptir. Bu iki hormon kan şekeri seviyelerini vücudun düzgün çalışmasına izin verecek sınırlar içerisinde kalmasını sağlar.İ