karbonhidrat sayımı

Diyabetli insanlar için aldıkları besinlerin kan şekerine olan etkisinin ayarlanmasına yardımcı olan bir yöntemdir. Temel olarak hastanın yediği yiyeceklerdeki karbonhidrat miktarının hesaplanarak takip edilmesine dayanır.

Karbonhidrat sayımı özellikle Tip-1 diyabetli olan kişilerin motivasyonunu arttıran yaşam kalitesini artıran bir uygulamadır.

Ancak bu, diyabetli kişinin her şeyi istediği miktarda yiyebileceği anlamına gelmez. Çünkü oluşabilecek bu durum halihazırda zaten oldukça sağlıksızdır. Birçok diyabetli yedikleri arasından sadece şekerli yiyecekleri çıkararak uygun bir beslenme programına sahip olacağını düşünür. Ancak bu düşünce tamamen yanlış ve tehlikelidir.

Eğer kişi karbonhidrat sayımı yaptıktan sonra yemeğini yiyecekse ihtiyacı olan en önemli bilgi insülin ile karbonhidrat oranıdır. İnsülin-Karbohidrat oranları kişiden kişiye değişir, böylece kişinin yaşına, kilosuna, aktivite seviyelerine ve insüline ne kadar hassas olduğuna bağlı olarak bir kişisel oran ortaya çıkar.

Sağlık ekibiniz bunu çözmenize yardımcı olacaktır ve hatta her öğün için bile farklı bir insülin- karbonhidrat oranına bile sahip olabilirsiniz. Genel uygulama ise şu şekildedir: Kişiler başlangıçta ​​insülin-karbonhidrat oranını tahmin ederler ve daha sonra bunu kan şekeri kontrolüne bağlı olarak ince ayarlar yaparak bir dengeye oturturlar.

Karbonhidratlı yiyecekler ve içecekler sindirildiğinde, vücut hücrelerini besleyecek olan glikoza ayrılır ve vücudun kan şekeri seviyesi yükselir. Diyabetli olmayan kişilerde, kan glikoz seviyeleri yemekten sonra yükselir, vücut pankreas vasıtasıyla insülin salgılayarak, kan şekerinin vücut tarafından kullanılmasını sağlar ve böylece kan şekeri seviyesinin de yükselmesini engeller.

• 

• 

Ancak diyabetiniz varsa, süreç bu şekilde ilerlemez. 

Karbonhidrat sayımı sayesinde kişi kan şekerinin yükselmesine etki edecek düzeyde insülin ayarlamasını yapabilme imkanına sahip olur.

Vücutta enerji elde edilmesi açısından organik bileşenler vücutta yakıma yani yıkım reaksiyonlarına girerler. Yıkım reaksiyonlarında diğer besin öğeleri arasında en kolay parçalanabilen yapıya sahiptirler. Protein ve yağ ise diğer ana besin öğeleridir.

Sağlıklı karbonhidratlardan olan tam tahıl, meyve ve sebzeler beslenme planının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Çünkü bu sayılan karbonhidratlar hem enerji hem de vücut için gerekli vitamin, mineral ve lif gibi besin maddelerini içerir.

• Lifler, kabızlığı önlemeye, kolesterol seviyesinin düşürülmesine ve kilo kontrolünün sağlanmasına yardımcı olur.
• Sağlıksız karbonhidratlar ise şeker ilaveli yiyecek ve içeceklerdir. Bu çeşit karbonhidratlar enerji düzeyi bakımından sağlıklı olarak nitelendirilen karbonhidratlar kadar olsa da besin değeri olarak yetersizdir.

Tip 1 Diyabet için: Tip 1 diyabetiniz varsa, pankreas artık insülin üretemez, bu nedenle kişi insülinini kendisi vücuduna alır ve yemeğinizdeki karbonhidratı alınan insülinin dozlarıyla dengelemeniz gerekir. Bunu yapmak için de öğünde alınan karbonhidratın kaç gram olduğunu bilmek gerekmektedir.

Tip 2 Diyabet için: Tip 2 diyabetli kişiler insüline dirençli olduğundan ve azalan bir insülin kaynağına sahip olabilirler. Bu bağlamda karbonhidrat alımını hafifletmeleri ve gün boyunca her öğünde tutarlı bir miktar tüketmeleri gerekebilir. Oral diyabetik ilaç alan kişiler, insülin kullananlardan daha temel bir karbonhidrat sayımı yapabilirler. Dengenin tutturulması daha kolaydır.

Kişinin yediği karbonhidrat gramını sayabilmek için hangi yiyeceğin ne kadar karbonhidrat içerdiğini bilmek gerekmektedir. Böylece durumu yorumlayabilmek daha basit olur.

Hangi besinlerin karbonhidrat içerdiğini öğrenmek için aşağıdaki linke tıklayınız.

https://diyabetim.net/hangi-gidalar-karbonhidrat-icerir/

Karbonhidrat Sayımı Kişiye Nasıl Yardımcı Olur?

Karbonhidrat sayımı, kan şekeri seviyesinin mümkün olduğunca korunmasına yardımcı olabilir. Daha uzun süreli korunmayı sağlayarak, ileride yaşanabilecek komplikasyonları, örneğin kalp-damar komplikasyonları (Böbrek rahatsızlıkları, körlük, vücut sinir sistemi, kalp krizi, felç vb.)

Kişinin kendini daha iyi ve enerjik hissetmesini sağlar. Ayrıca kişinin yemek yerken daha esnek davranmasına olanak verir. Örneğin karbonhidrat sayımı sayesinde yenilen ekstra bir yemek için fiziksel aktivite ve insülin ayarlaması yapılabilir.

Nasıl Yapılır ?

Hesaplamalarda bir porsiyon karbonhidrat 15 gram olarak kabul edilir. Örneğin bir dilim ekmek, küçük bir parça meyve veya bir mısır kulağının her biri 15 gram karbonhidrat içerir. Bunların her biri bir porsiyon karbonhidrata eşittir.

Besin Öğesi	Karbonhidrat Miktarı
1 bardak pişmiş makarna veya 1 bardak pişmiş pirinç	45 gram karbonhidrat
1 dilim ekmek	12 gram karbonhidrat
3 bardak patlamış mısır	15 gram karbonhidrat
Orta boy patates	30 gram karbonhidrat
1 bardak mısır ya da bezelye	30 gram karbonhidrat
Yarım bardak pişmiş sebze (taze fasulye, brokoli ya da havuç)	15 gram karbonhidrat
Küçük boy meyve (elma, portakal, şeftali, armut)	15 gram karbonhidrat
17 tane üzüm, 12 tane kiraz, yarım bardak elma suyu	15 gram karbonhidrat
1 bardak süt	12 gram karbonhidrat
1 kase yoğurt (170 gram)	12 gram karbonhidrat
Yarım bardak dondurma	15 gram karbonhidrat
Yarım bardak şerbet	30 gram karbonhidrat
2 küçük boy kurabiye	15 gram karbonhidrat