Gebelik (gestasyonel) diyabeti, Tip 1 diyabetten ve Tip 2 diyabetten farklı şekilde ortaya çıkan diyabet şeklidir.

Tanım olarak daha önce hiç diyabet hastası olmayan, ancak gebeliğinde yüksek kan şekeri seviyelerine sahip olan gebe kadınların gebelik diyabetine sahip olduğu belirtilmiştir.

Gebeliğin belirli dönemlerinde çıkar ve gebelik bittikten sonra genellikle kan şekeri normal değerine döner.

Hamilelik sırasında genellikle 24. hafta civarında birçok kadında gebelik (gestasyonel) diyabet gelişebilir. Gebelik diyabet teşhisinin olması gebe kalmadan önce diyabetin olduğunu veya doğumdan sonra diyabetin kalıcı olacağı anlamına gelmez.

Plasenta, bebeği büyüdükçe destekler. Hamileyken anne vücudu normalden çok daha fazla hormon üretir. Plasenta vasıtasıyla anneden gelen hormonlar bebeğin gelişmesine yardımcı olur. Fakat bu plasental hormonlar annenin insülininin vücudundaki etkinliğini de engelleyebilir. Bu probleme insülin direnci denir.

İnsülin direnci, annenin vücudunun insülini kullanmasını zorlaştırır. Bu yüzden annenin kan şekerini dengelemesi için daha fazla insüline ihtiyacı olabilir.

Bu durumlarla birlikte gebelik diyabeti, vücudun hamilelik için ihtiyaç duyduğu tüm insülini yapamadığı veya kullanamadığı durumlarda başlar. Yeterli insülin olmadan, glikoz kanı terk edemez ve enerjiye dönüşemez. Glikoz kanda yüksek seviyelere çıkar. Hiperglisemi denilen yüksek kan şekeri problemi meydana gelir.

Hamilelik planlanırken doktor kontrolüyle kan şekerinin takip edilmesi, durumun kontrol altına alınması açısından önemlidir.

Gebelik Diyabetinin Belirtileri Nelerdir?

Gebelik diyabet genellikle herhangi bir belirti göstermez. Çoğu vaka sadece, kan şekeri seviyesinin gebelik diyabeti taraması sırasında test edildiğinde belirlenir.

Ancak kan şekeri seviyesi çok yükselirse, diyabetin de genel belirtilerinden olan,

  • Yorgunluk
  • Bulanık görüş
  • Aşırı susuzluk
  • Aşırı idrara çıkma ihtiyacı
  • Horlama

Gebelik Diyabeti Anne ve Bebeği Nasıl Etkilemektedir?

Gebelik diyabeti genellikle doğumdan sonra geçer. Ancak, gebelik diyabeti olan kadınlarda şu durumların yaşanma riski daha yüksektir:

  • Gelecekte olası gebeliklerde tekrar gebelik diyabeti görünmesi,
  • Tip 2 diyabet

Gebelik diyabeti, bebeğin vücudu oluştuktan sonra, ancak bebek büyümeye devam ederken, yani gebeliğin geç dönemini etkiler. Bu nedenle, gebelik diyabeti sebebiyle doğum kusurları gerçekleşmez.

Bununla birlikte, tedavi edilmeyen veya kötü kontrol edilen gebelik diyabeti bebeğe zarar verebilir. Gebelik diyabeti ortaya çıktığında annenin pankreası insülin üretmek için normalde çalıştığından daha fazla çalışır. Ancak insülin kan glikoz seviyenizi yeterli olarak düşürmez.

Anneden insülin plasentayı geçmemesine rağmen, glukoz ve diğer besin maddeleri plasentaya geçer. Bu nedenle yüksek kan şekeri plasentadan geçer ve bebekte de kan şekeri seviyesi yükselir ve bu durum bebeğin pankreasının yüksek kan şekerini dengelemesi için ekstra insülin yapmasına neden olur.

İri Bebek Sendromu (Makrozomi)

Bebek büyümesi ve gelişmesi gerekenden daha fazla enerji aldığından, ekstra enerji yağ olarak depolanır. Bu da iri bebek (makrozomi) olarak adlandırılan durum oluşabilir. Sonuç olarak doğum sırasında oluşabilecek omuz çıkıkları, sinir yaralanmaları; solunum sıkıntısı, şeker düşüklüğü ve sarılık gibi pek çok durumun olma riski vardır.

4,5 kg üzerinde doğan bebekler iri bebek olarak sınıflandırılır.

Kanlarında yüksek oranda insülinli şekilde doğan bebekler, çocukluk zamanlarında obezite ve yetişkin zamanlarında ise tip 2 diyabet için risk altında olabilirler.

Erken doğum riski artabilir. (Hamileliğin 37. haftasından önce doğum yapmak)

Gebelik Diyabetinin Tedavisi

Gebelik diyabeti olan kadınlarda, kan şekeri seviyelerinin kontrol edilmesiyle gebelikle ilgili sorun yaşama şansı azaltılabilir. Kan şekeri ölçüm cihazı ile düzenli olarak kontrol edilebilir. Gebelik diyabetli kadınların çoğunun kahvaltıdan önce (açlık) ve her yemekten bir saat sonra (tokluk) kan testi yapması önerilmektedir.

Kan şekeri seviyeleri diyet ve egzersizdeki değişiklikler ile istenen düzeye getirilebilir. Ancak diyet ve egzersizdeki değişiklikler kan şekerini yeterince dengelemezse, vakaların büyük çoğunluğunda ilaçlı tedavi gereksinim olabilir. Bu tedavi tablet ilaçlar veya insülin enjeksiyonları olabilir.

Hamilelik ve doğum sırasında olası problemleri tespit etmek için daha yakından ve sıklıkla kontrol edilmelidir. Tüm süreçler doktor kontrolüyle birlikte yürütülmelidir.

Gebelik diyabeti görünen kişilerin doğum yaptıktan 6 ila 13 hafta sonra diyabetinin olup olmadığını kontrol etmek için kan testi yaptırması ve sonuçların normal olması durumunda da yılda en az bir kez olacak şekilde kan testi yaptırması önerilmektedir.

Fazla susamak, normalden daha sık idrara çıkmak ve ağız kuruluğu gibi daha öncesinde belirttiğimiz yüksek kan şekeri belirtileri geliştiği taktirde ise bir sonraki test zamanına kadar beklemeden testi hemen yaptırmak gerekmektedir.

Diyabetin herhangi bir semptomu olmadığı zaman sürecinde olunsa dahi test yaptırılmalıdır.

Sağlıklı kiloyu korumak, dengeli bir diyet yapmak ve düzenli egzersiz yapmak ayrıca diyabet riskini azalttığı unutulmamalıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir