kan şekeri

Parmaktan kan alınarak yapılan şeker ölçümleri çoğu diyabetlinin sevmediği bir süreçtir. Hele ki tip-1 diyabete sahipseniz gün içerisinde sık sık ölçüm yapmak gerekebilir.

Kişiler farklı sebeplerden kan şekeri ölçümünü atlayabilir, unutabilir. Sonuç olarak takip edilemeyen kan şekerinin yol açtığı olası hiperglisemi ya da hipoglisemi gibi durumlarla karşılaşmak kolaylaşır.

Bu cihaz parmaktan kan şekeri ölçümüyle arası pek iyi olmayan çocuklar ve yetişkinlerin işlerini kolaylaştırmak için dizayn edilmiş.

Cihaz çalışma prensibi olarak eski tip cihazların aksine deri altına yerleştirilen sensör yardımıyla hücreler arası sıvıdan kan şekeri ölçümü yapmaktadır.

Peki bu cihaz nedir? Nasıl çalışır? Avantajları ve dezavantajları nedir? Gelin beraber inceleyelim…

  • FreeStyle Libre Sistemi kolun arkasının üst kısmına acısız bir şekilde takılan 1 lira boyutunda sensör ve okuyucudan oluşan sürekli glikoz izleme sistemidir.
  • Sensör ve okuyucu birbirine kablo ile bağlı değildir. Telefon gibi ufak bir cihaz olan okuyucuyu kolunuzdaki sensöre yakınlaştırarak ölçüm alabilirsiniz. Okuyucu, sensöre 1-4 cm mesafedeyken sensördeki verileri alabilir.
  • Sensör, her dakika şeker ölçümü yapabilmek için hücre içi sıvıdaki şeker seviyesini ölçen ince ve esnek bir filaman kullanır. Bu bahsedilen filamanı insülin pompalarında da yer alan ve derinin altına giren ekipman gibi de düşünebiliriz.
  • Her dakika ölçüm yapan bu cihaz 15 dakikada bir de ortalamayı kayıt eder. Bu da günde 1440 adet ölçüm yapmaya eşittir.
  • Hipoglisemi, Hiperglisemi, hedef değerlerde geçirdiğiniz zaman dilimi, istenilen zaman aralıklarında ortalama kan şekeri değerlerine ulaşabilirsiniz.

Fiyat ve Kullanım

Okuyucu Fiyatı: 450 lira

Sensör Fiyatı: 450 lira

Okuyucu bir kereliğe mahsus alınsa da sensör malesef öyle değil. 14 günde bir sensörü değiştirip; yenisini takmak gerekiyor.

Aslında bu durum kullanıcıları en çok zorlayan kısım. Aylık olarak 900 lira gibi maliyeti olan bu cihazın bana göre handikapı bu.

Özellikle diyabetle genç tanışan kişiler için farkındalık yaratarak; diyabetle olan ilişkilerinde adaptasyon süresini minimuma indirebilir.

Hepimizin en çok çekindiğin ani hipoglisemi ve hiperglisemilerin görülme sıklığı azalabilir.

En önemlisi de elimizde daha fazla kan şekeri değeri verisi olacağı için tedavimizi yaparken elimiz kuvvetli olur; yorumlamamızı ona göre yaparak hamlemizi yaparız.

Umarız ilerleyen günlerde SGK kapsamına girerek; biz diyabetlilerin kan şekerimizi daha kontrollü olmasını sağlayacak bu cihaza ulaşım kolaylaşır.

Yüksek kan şekeri, 

  • Vücudun insülini uygun şekilde kullanamadığı, 
  • İnsüline sahip olmadığı,
  • Çok az insüline sahip olduğu gerçekleşen bir durumdur.

Hiperglisemiyi Tetikleyen Faktörler

  • İyi yönetilemeyen diyabet
  • Planlandığından daha az hareket (egzersiz) edilmesi
  • Soğuk algınlığı ya da grip gibi rahatsızlıklar
  • Stres
  • Vücuttaki hormon dalgalanmaların fazla olduğu durumlar

Hipergliseminin Belirtileri

Hipergliseminin Belirtileri

Eğer Tedavi Edilmezse Oluşabilecek Durumlar

Hiperglisemi tedavi etmezseniz ciddi bir problem olabilir, bu yüzden bunu tespit eder etmez tedavi etmek çok önemlidir. Tespit etmek için de belirtilerin olmasını beklemeden düzenli kan şekeri ölçümleri yaparak durumun önüne geçmektir. 

Hiperglisemi tedavi edilmezse ketoasidoz adı verilen bir durum ortaya çıkabilir. Vücut yeterli insüline sahip olmadığı zaman ketoasidoz gelişir. İnsülin olmadan vücut, glikozu yakıt için kullanamaz, böylece yağları enerji için kullanmaya ayırır.

Vücudunuz yağları parçaladığında, keton adı verilen atık ürünler üretilir. Vücudunuz büyük miktarlarda ketonlara tahammül edemez ve idrar yoluyla onlardan kurtulmaya çalışacaktır. Ne yazık ki, vücut tüm ketonları serbest bırakamaz ve kanınızda birikerek ketoasidoz oluşturabilir.

Keton Test Kiti

Ketoasidoz hayatı tehdit eder ve acil tedavi gerektirir. Semptomlar şunları içerir:

  • Nefes darlığı
  • Meyve gibi kokan nefes
  • Mide bulantısı ve kusma
  • Ağız kuruluğu

Bununla beraber ketoasidozun yanında diyabetin yaşanan genel komplikasyonlarının neredeyse hepsi (hipoglisemi dışında) yüksek kan şekerinin getirdiği problemlerdir. Bunlar da komplikasyonlar başlığı altında açıklanacaktır.

HbA1c terimi ortalama plazma glikoz konsantrasyonunu tanımlayan glikozlu hemoglobin (A1c) anlamına gelir. Vücutta oksijeni taşıyan kırmızı kan hücreleri içindeki bir protein olan hemoglobin, kanda glikoz ile birleşip ‘glike’ hale geldiğinde gelişir.

Glikozlu hemoglobin (HbA1c) ölçülerek, ortalama kan şekeri düzeyinin haftalar / aylar boyunca hangi değerlerde seyrettiğine dair genel bilgi edinilebilir.

HbA1c ne kadar yüksekse, diyabetle ilişkili komplikasyonların gelişme riski de artar.

HbA1c ortalama kan şekeri ölçümünün doğru bir ortalama değerini nasıl verir?

Vücut şekeri işlediğinde, kan dolaşımındaki glikoz doğal olarak hemoglobinin yapısına katılır.

Hemoglobin ile birleşen glikoz miktarı, o anda vücutta bulunan toplam şeker miktarı ile doğru orantılıdır.

İnsan vücudundaki kırmızı kan hücrelerinin yenilenmeden önce 8-12 hafta boyunca hayatta kalması nedeniyle, glikoz hemoglobin (veya HbA1c) ölçümü, bu süre boyunca ortalama kan şekeri seviyelerini yansıtmak için kullanılabilir ve bu da uzun süreli yararlı bir kan şekeri kontrolü göstergesi sağlar.

Son haftalarda kan şekeri seviyeleri ne kadar yüksekse, HbA1c değeri de o kadar büyük olacaktır.

HbA1c Hedefleri

Diyabeti olan insanlar için HbA1c hedefi: 48 mmol / mol (% 6.5) değerinin üstüne çıkmadığı rakamlardır.

Ancak bunun genel bir hedef olduğunun ve diyabetli bireylerin sağlık ekibiyle birlikte hedefin belirlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.

HbA1c için, prediyabet veya diyabetli kişilerin şu şekilde gösterebilir:

HbA1cmmol/mol%
Normal42 mmol/mol veya altı% 6.0 veya altında
Prediyabet42 – 47 mmol/mol%6.0 – %6.4
 Diyabet48 mmol/mol ve üstü%6.5 ve üstü

HbA1c’yi düşürmenin faydaları nelerdir?

Yüksek HbA1c ile özellikle gözlerde ve böbreklerde bulunan sinirler ve daha kılcal kan damarlarındaki hasarlar arasında güçlü bir bağlantı görülmüştür.

Araştırmalar (UKPDS 35. BMJ 2000;321:405–12) göstermiştir ki, HbA1c’de %1 azalma

  • Diyabete bağlı ölümlerde %21
  • Kalp krizi riskinde %14
  • Mikrovasküler komplikasyonlarda %37 azalma tespit edilmiştir. 

Mikrovasküler komplikasyonlar şunları içerir:

  • Retinopati
  • Nöropati
  • Diyabetik nefropati (böbrek hastalığı)

Araştırmalar ayrıca, HbA1c düzeyinin % 1 oranında azalması tip 2 diyabetli kişilerde şunları göstermiştir: 

  • Katarakt geçirme olasılığı %19 daha azdır.
  • Kalp yetmezliği %16 daha az olasıdır.
  • Periferik damar hastalığına bağlı olarak %43 oranında daha az amputasyon veya ölüm görülür

Teoride her glikoz seviyesine karşılık gelen HbA1c değeri vardır. Aşağıdaki tabloda HbA1c değerlerinin altında o değere karşılık gelen glikoz değerleri bulunmaktadır.

HbA1c
4.04.14.24.34.44.54.64.74.84.9
Glikoz68717477808285889194
HbA1c5.05.15.25.35.45.55.65.75.85.9
Glikoz97100103105108111114117120123
HbA1c6.06.16.26.36.46.56.66.76.86.9
Glikoz125128131134137140143146148151
HbA1c7.07.17.27.37.47.57.67.77.87.9
Glikoz154157160163166169171174177180
HbA1c8.08.18.28.38.48.58.68.78.88.9
Glikoz183186189192194197200203206209
HbA1c9.09.19.29.39.49.59.69.79.89.9
Glikoz212214217220223226229232235237
HbA1c10.010.110.210.310.410.510.610.710.810.9
Glikoz240243246249252255258260263266
HbA1c11.011.111.211.311.411.511.611.711.811.9
Glikoz269272275278280283286289292295
HbA1c12.012.112.212.312.412.512.612.712.812.9
Glikoz298301303306309312315318321324
HbA1c13.013.113.213.313.413.513.613.713.813.9
Glikoz326329332335338341344346349352